بررسی آیین نامه های لرزه ای
ضوابط موجود در آیین نامه های زلزله، به طور ضمنی هدف از طراحی لرزه ای برای ساختمانها را به صورت های زیر بیان میدارند:
الف) آیین نامه زلزله ایران (استاندارد ۲۸۰۰)
1) زلزله های با شدت کم را بدون ایجاد خسارت تحمل کنند. از یک سازه انتظار میرود که این تحریک های کوچک را که در طول عمر سازه به دفعات اتفاق میافتد، به صورت ارتجاعی و بدون ایجاد تسلیم تحمل کند.
۲) زلزله های با شدت متوسط را با ایجاد خسارات بسیار جزئی سازهای و مقداری خسارات غیر سازهای تحمل نمایند که با طرح و اجرای مناسب، انتظار میرود که خسارات سازهای در این محدوده قابل تعمیر باشد.
۳) زلزله های شدید را بدون فروریزی تحمل کنند و تلفات جانی نداشته باشند، که ساختمانهای با اهمیت زیاد باید علاوه بر ایستایی در سطح بهره برداری خود نیز قرار داشته باشند.
لازم به ذکر است که زلزله های شدید یا زلزله طرح به زلزله ای اطلاق میگردد که احتمال وقوع آن در طی مدت ۵۰ سال عمر مفید ساختمان، کمتر از ۱۰ درصد باشد و زلزله خفیف یا متوسط زلزله ای است که در طی این مدت احتمال وقوع بیش از 5/99 درصد را دارا هست.
ب) آیین نامه انجمن مهندسین سازه کالیفرنیا (SEAOC)
1) در زلزله های با شدت کم که به دفعات اتفاق میافتند از خسارت غیر سازهای جلوگیری شود.
۲) در زلزله های متوسط که گهگاه ممکن است اتفاق بیفتد از خسارت سازهای جلوگیری شود و خسارت غیر سازهای هم به حداقل برسد.
۳) در زلزله های شدید هم که به ندرت اتفاق میافتد، از فروریزی ساختمان جلوگیری شود.
ج) آیین نامه 40 ATC
این آیین نامه با معرفی سه سطح نیرو زلزله یعنی بهرهبرداری (SE) و شدید (ME) و با تعریف سطوح عملکرد مختلف شامل قابل بهرهبرداری، خسارات جزیی، ایمنی جانی و پایداری سازه که توسط کارفرما تعيين میشود. سازه را مورد تحلیل لرزهای قرار میدهد.
د) آیین نامه UBC 97
در این آییننامه با آنالیز سازهها بر اساس کفایت سازه ها، اثرات پاسخ غیر خطی ساختمان همچون اضافه مقاومت ها و شکل پذیری عناصر مختلف مدنظر قرار میگیرد.
بر طبق معیارهای فوق، توجه اصلی در مقاوم سازی در برابر زلزله به ایمنی جانی معطوف است، یعنی جلوگیری از فروریزی تحت شدیدترین زلزله ای که در طول عمر سازه محتمل است. سازه ای که بر اساس چنین فلسفه ای طراحی شده باشد، تحت نیروهای زلزله شدید که قرار میگیرد آن را به محدوده غیرخطی سوق میدهد. چرا که طرح ساز هها برای رفتار خطی تحت لرزش های ناشی از زلزله های بزرگ اساساً اقتصادی نیست. لذا اکثر ساختمانها برای نیروی برشی به مراتب کوچکتر از نیروی برشی حد تسلیم نظير قویترین زمین لرزه ای که احتمال وقوع آن میرود، طراحی میشوند. بنابراین صدمه دیدن ساختمانها تحت تحریکات بزرگ زمین، چندان تعجب آور نیست و تلاش مهندسین در این جهت است که طراحی طوری صورت گیرد که خسارت به درجه قابل قبولی محدود گردد.
ساختمانهایی که بر اساس روشهای این آیین نامه ساختمانی طراحی شده اند، قادر به مقاومت در برابر نیروهایی هستند که به میزان قابل توجهی بزرگتر از نیروهای مبنای طراحی میباشند و همچنین تغییر شکلها و تنشهای توزیع یافته در طی یک زمین لرزه بزرگ، از حدود ارتجاعی مصالح سازه ای تجاوز خواهد کرد. از این رو نمیتوان فرض کرد که پاسخ سازهای، به طور کامل خطی باشد، و در نتیجه، نتایج پیش بینی شده، به وسیله تحلیل های خطی معتبر نیستند. ضوابط آیین نامه ای، از این جهت مطلوب هستند که طرحهای اقتصادی را ایجاد میکنند، به این طریق که به گونه ای مطلوب، در برابر زمین لرزه های شدید مقاومت داشته باشند. حتی یک مقدار فراوان میرایی و مقاومتهای ذخیرهای محاسبه نشده، نمیتواند این مغایرت و تناقض را جبران کند. این اختلاف معمولاً به واسطه جذب انرژی در سازه، از طریق تغییر شکلهای غیر ارتجاعی اعضای سازهای و اجزای غیر سازهای که ممکن است به وسیله یک زمین لرزه با شدت ملایم تولید شوند توجیه میگردد. در حالت کلی تلاش میشود که نیل به اهداف فوق با فراهم آوردن مقاومت، سختی، شکل پذیری، قابلیت اتلاف انرژی و … به مقدار لازم صورت گیرد.
بازدیدها: 623